Yazar: Yusuf BAYALAN

Psikolojik sorunlar, sadece o sorunları yaşayanlar için değil, sorunları yaşayanların yakınları için de zorlayıcı olabiliyor. Borderline kişilik bozukluğu da, böylesi zorlayıcı bozukluklardan biridir. Bu yazıda, borderline kişilik bozukluğuna sahip birisiyle sevgili ilişkisi yaşayanlar için bazı noktalara dikkat çekmeye çalışacağım. Başlamadan şunu belirtmeliyim ki, nasıl ki sevgilinizin borderline kişilik yapısından bahsedebiliyorsak, sizin de, en az onun kadarki zorlayıcı…

Evet, panik atak her gün yaşanabilir. Bazı panik atak hastaları her gün birden fazla panik atak geçirirler. Ancak, panik atakların sıklığı, şiddeti ve süresi kişiden kişiye değişebilir. Kimi kişilerde haftada bir kez veya ayda bir kez panik ataklar yaşanabilirken, kimilerinde ise her gün birden fazla panik atak görülebilir. Panik ataklar, belirtileri ciddi olduğu sürece tedavi…

Diğer pek çok sorunun olduğu gibi bu sorunun da cevabı, bağlamsal olarak, değişkenlik gösterir. Önce şunu netleştirelim: Yorum ile tavsiye vermek aynı şey değildir. Bir başka açıdan, yorumun psikoterapide teknik bir anlamı vardır. Bu anlamda kullanıldığında, psikodinamik yaklaşım ile çalışan bir psikoloğun önemli işlerinden biri yorumlamadır. Ancak, söz konusu yorum, tabiri caiz ise, psikoloğun “kafasına göre” yaptığı bir yorum değildir. Psikolog,…

Psikologların danışanları/hastaları ile görüşme sıklığının, genel olarak, haftada bir olduğu söylenebilir. Bununla birlikte bazı psikologlar -psikanaliz uygulayanlar mesela- analizanlarını haftada üç-dört kez görebilir; bazıları -dinamik psikoterapi uygulayanlar mesela- danışanlarını haftada iki kez görebilir; bazıları da danışanlarıyla iki haftada bir görüşebilir. Görüşme sıklığı, psikodinamik yaklaşımda, çerçevenin bir konusudur. İlk görüşmede, görüşme sıklığı, görüşme gün ve saatleri, görüşme süresi…

Psikoloğa giden biri için kullanılması gereken ifade meselesi tartışmalı bir meseledir ama genel olarak iki kavramdan söz edebiliriz: hasta (patient) ve danışan (client). Bunlar kadar yaygın olmasa da analizan (analysand) üçüncü bir kavram olarak kullanılır. Psikologlar, kullandıkları psikoterapi yaklaşımına, mesleki yaklaşımlarına, çalıştıkları ortama vb. bağlı olarak dile getirilen üç kavramdan birini kullanır. Çok genel bir yaklaşım olarak, psikanaliz uygulayan psikologlar analizan, hastanede çalışanlar hasta, özel…

Evet. Psikoloğa her şey ama her şey anlatılır. Hatta, psikodinamik psikoterapide “temel kural” diye bir kavram vardır. Buna göre hasta/danışan, aklına gelen her şeyi, hiçbir filtreye maruz bırakmadan açıkça dile getirmelidir -serbest çağrışım ile ilgili bir yönergedir bu. Kendini açma konusunda insanlar tabii ki farklılıklar gösterir. Bazıları ilk seansta her şeyi açıkça anlatabilirken bazılarının kendini açması için…

Değişmek istiyorum düşüncesi, belki de insan olarak hepimizin (elbette istisnalar olabilir) zaman zaman kapıldığı bir düşüncedir. Belki direkt “değişmek istiyorum” demeyiz ama değişim isteğimizi/ beklentimizi dile getiren düşünceler üretiriz. Mesela, “Hayatımı değiştirmek istiyorum.”, “Zayıflamak istiyorum.”, “Artık daha sakin bir insan olmak istiyorum.” değişim hedefli düşüncelere örnek olabilir. Değişim, bir açıdan bakıldığında hayatımızın merkezi kavramlarından biridir.…

Panik rahatsızlığı (panic disorder): Beklenmedik bir şekilde veya belli durumlarda (görünürde gerçek bir tehlike içermeyen ancak kişi tarafından tehlike olarak algılanan durumlarda) tekrarlanan panik nöbetleriyle ve buna bağlı anlamlı davranış değişiklikleriyle tanımlanan bir kaygı durumu veya nevroz. Hissedilen şey öylesine ürkütücüdür ki kişi, tekrar panik nöbeti yaşamaktan ölesiye korkar ve bundan kaçınmak için ciddi kaçınma…

Bazı insanlar kayıp ve terk edilmeye karşı diğerlerinden çok daha hassastır. Psikodinamik bir sorun olarak terk edilme korkusu (fear of abandonment), ayrılma ve terk edilmeye karşı sürekli bir savunmasızlık hissi ve başkalarına güvensiz bağlanma ile kendini gösterir. Terk edilme korkusu olan hastalar, başkalarıyla bağlantıda kalmak için umutsuz stratejiler kullanırlar; acı verici kayıp ve yalnızlık duygularını…

Ambivalans [ikirciklilik (ambivalence)]: Aynı nesneyle ilişkili olarak karşıt eğilimlerin, düşüncelerin, tutumların veya duyguların aynı anda var olması; özellikle de aynı kişiye karşı aynı anda hem sevgi hem de nefret duyulması. Normalde ikirciklilik tamamen bilinçli değildir ve sadece aşırı ölçülerdeyse patolojik olabilir. Aynı anda hem otorite hem sevgi kaynağı olmaları nedeniyle ebeveynlere yönelik çatışan duygular özellikle…